Ο Ανδρέας Μουσκάλλης αρθρογραφεί για την συμπλήρωση 30 χρόνων από την ίδρυση της ΑΕΚ Λάρνακας, μιας ομάδας της οποίες διετέλεσε προπονητής.
«Την Δευτέρα 8 Απριλίου 2024 η Διοίκηση της ΑΕΚ Λάρνακας, παρουσίασε σε δημοσιογραφική διάσκεψη τις εορταστικές εκδηλώσεις που προγραμματίζει το Σωματείο για τα 30 χρόνια Ζωής της ΑΕΚ και τα 100 χρόνια Ιστορίας του ΠΟΛ και τη ΕΠΑ. Δεν διστάζουμε πλέον να αναφέρουμε τα ονόματα των δύο Ιστορικών Αθλητικών Σωματείων. Κάποτε η αναφορά σ’ αυτά ήταν απαγορευτική.
Η εκδήλωση ήταν εξαιρετική, καλά οργανωμένη και δομημένη με πλούσιο Ιστορικό περιεχόμενο και ένα ωκεανό αναμνήσεων και συγκινήσεων, που καθήλωσε τους παρευρισκόμενους.
Ξεδιπλώθηκε μπροστά στους παρισταμένους η ιστορική διαδρομή των δύο Σωματείων του ΠΟΛ και της ΕΠΑ, που κατέγραφε την ενδιαφέρουσα και πρωταγωνιστική πορεία τους μέσα στο χρόνο. Μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες, οι πρωτοπόροι οραματιστές δημιούργησαν και ανέδειξαν μια αθλητική, ποδοσφαιρική και πνευματική κουλτούρα, η οποία βοήθησε πάρα πολύ στην αθλητική , κοινωνική και πολιτιστική πορεία της πόλης. Τα δύο Ιστορικά Σωματεία μέσα στα χρόνια με την αγάπη και αφοσίωση των ανθρώπων τους, δημιούργησαν ένα μοναδικό αποτύπωμα στην κοινωνία και στην πόλη, σε εποχές δύσκολες και οικονομικά φτωχές. Τα δύο Σωματεία δημιούργησαν Αθλητικό και Ποδοσφαιρικό πολιτισμό και ήταν σημείο αναφοράς για όλους τους Σκαλιώτες.
Εκτός από το Ποδόσφαιρο , τα δύο Αθλητικά Σωματεία καλλιεργούσαν κα άλλες Αθλητικές και Πολιτιστικές δραστηριότητες και απασχολούσαν πάρα πολλούς νέους της εποχής εκείνης.
Μέσα από την εξαιρετική παρουσίαση και τις καταγραφές και περιγραφές της περιόδου εκείνης παρέλασε όλη η Αθλητική και Πολιτιστική Ιστορία της Λάρνακας και συγκίνησε το ακροατήριο και τους σημερινούς ηγέτες της Πόλης. Τα δύο Σωματεία της Λάρνακας ΠΟΛ και ΕΠΑ πέρασαν διάφορα στάδια στην πορεία τους , κερδίζοντας τίτλους και πρωταγωνιστώντας , αλλά υπήρχαν περιόδοι δύσκολοι και προβληματικοί. Υπήρχαν στην πορεία τους και ακμή και παρακμή , στοιχεία φυσιολογικά σε μια μακρόχρονη Ιστορία. Σε μια τέτοια εποχή, με συνεχή προβλήματα και σκαμπανεβάσματα , σε μια εποχή που όλα άλλαξαν με μεγάλη ταχύτητα, βρέθηκαν άνθρωποι με ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα να αλλάξουν την πορεία της Αθλητικής Ιστορίας της Λάρνακας, πρωτοστατώντας στην ενοποίηση των δύο Ιστορικών Σωματείων της Πόλης του ΠΟΛ και της ΕΠΑ και δημιουργώντας μια ποδοσφαιρική ομάδα η οποία μακριά από την παρακμή να πρωταγωνιστεί και να προοδεύει. Αποφάσισαν δε το όνομα της νέας ενοποιημένης ομάδας να είναι ΑΕΚ (Αθλητική Ένωση Κίτιον) . Χρόνος ίδρυσης της νέας ομάδας το 1994.
Πέρασαν 30 χρόνια από τότε και η Διοίκηση αποφάσισε μέσα από τις εκδηλώσεις που προγραμματίζονται να παρουσιάσει στον κόσμο την ιστορική απόφαση για την ενοποίηση καθώς και την Ιστορία των δύο Αθλητικών Συλλόγων. Ομολογουμένως η προσπάθεια για την συγχώνευση των δύο ομάδων ήταν ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Αν δεν λανθάνομαι , νομίζω ότι θα ήταν η πρώτη ενοποίηση Αθλητικών Σωματείων στο τόπο μας, και θυμάμαι έγιναν προσπάθειες και από άλλα Σωματεία, αλλά δυστυχώς απέτυχαν. Ο ΠΟΛ και η ΕΠΑ ευτύχησαν να έχουν Προέδρους τον Ντίνο Λευκαρίτη και τον αείμνηστο Φοίβο Βωβίδη, οι οποίοι με άλλα στελέχη και συνεργάτες τους κυριολεκτικά μόχθησαν, προπηλακίσθηκαν, αλλά με επιμονή και υπομονή, κατόρθωσαν το ακατόρθωτο. Οι Γενικές Συνελεύσεις των δύο Σωματείων ενέκριναν επιτέλους την ενοποίηση, ακόμα πιο δύσκολη και ακανθώδης η εφαρμογή της, η παρουσία μιας ποδοσφαιρικής ομάδας πραγματικά και ουσιαστικά ενωμένης, αντάξια της Ιστορίας της. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ λεπτομερώς για την συμπεριφορά αρκετών φιλάθλων και των δύο ομάδων για την ενοποίηση , ιδιαίτερα μετά και τα πρώτα αρνητικά αποτελέσματα της πρώτης παρουσίας της νέας οντότητας της ΑΕΚ.
Επιφυλάσσομαι όμως κάποια στιγμή να αναφερθώ λεπτομερώς για διάφορα γεγονότα, κυρίως για προβληματισμό. Ευτύχησα ως επαγγελματίας προπονητής μετά τα πρώτα αρνητικά αποτελέσματα να γίνω μέρος αυτής της σημαντικής και μοναδικής εμπειρίας. Σ’ αυτή την προσπάθεια οφείλω να ομολογήσω με βοήθησε το γεγονός ότι μετά την προσφυγιά μου από την αγαπημένη μου Αμμόχωστο, κατοίκησα στην Λάρνακα , καθώς και η προπονητική μου παρουσία στην ΕΠΑ το 1991. Γνώρισα την νοοτροπία, τον χαρακτήρα , την ψυχολογία και τα άλλα κοινωνικά στοιχεία των Λαρνακέων. Ο προπονητής πρώτιστα πρέπει να αναλύει τα κοινωνικά φαινόμενα, να είναι κοινωνικός, παρατηρητικός και να αφουγκράζεται την κοινωνία και τους ανθρώπους. Το Ποδόσφαιρο είναι κοινωνικό αγαθό, είναι κοινωνική δραστηριότητα, είναι πολιτισμός, είναι η αντανάκλαση της κοινωνίας. Το ποδόσφαιρο είναι ψυχαγωγία με μοναδικά στοιχεία παιδαγωγικής , ψυχολογίας, κοινωνικότητας. Το τεχνοκρατικό στοιχείο είναι υποβαθμισμένο χωρίς τα πιο πάνω στοιχεία.
Η εμπειρία μου στα κοινά με βοήθησε πάρα πολύ , στην πολύ δύσκολη μετάβαση, στην διαχείριση ενός νέου Οργανισμού, μετά την ενοποίηση δύο Ιστορικών Σωματείων με παρουσία στον Αθλητισμό και το Ποδόσφαιρο για 70 χρόνια. Χρειάστηκε πάρα πολλή δουλειά και προσπάθεια , κατανόηση, συμβιβασμοί και σοφία για να πετύχει το πείραμα της ΑΕΚ.
Ολοι έπρεπε να δείξουμε υπομονή, επιμονή , αλληλοϋποστήριξη, υπευθυνότητα, ενθουσιασμό, φαντασία, συναίνεση , επιστημονικότητα, δέσμευση, αγάπη και αποφασιστικότητα. Η ενοποίηση δύο Αθλητικών, Ποδοσφαιρικών Σωματείων με μεγάλη Ιστορία και αποτύπωμα δεν είναι απλά μια συνένωση Τεχνοκρατική, αλλά μια συνένωση ψυχών και αισθημάτων των ανθρώπων. Η ποδοσφαιρική διάσταση είναι μικρής σπουδαιότητας και σημασίας ιδιαίτερα την εποχή εκείνη. Αν πρωτίστως κατόρθωνες να κτίσεις υποδομές κοινωνικές , ψυχολογικές, φιλοσοφικές το εγχείρημα θα πετύχαινε. Ισως πολλοί ακόμα να μην αντιλαμβάνονται το μέγεθος της επιτυχίας της ενοποίησης. Υπήρξε το 1994 μια κοινωνική επανάσταση, μια κοινωνική και πνευματική συμμαχία η οποία άλλαξε την κουλτούρα και τις συμπεριφορές μιας ολόκληρης πόλης. Ηταν μια επέμβαση στο DNA της κοινωνίας της Λάρνακας.
Ενώνονται το 1994 δύο διαφορετικές οντότητες που εξέφραζαν για πολλά χρόνια δύο διαφορετικές κοινωνικές, φιλοσοφικές και προσωπικές αντιλήψεις , διαφορετικές κουλτούρες και νοοτροπίες. Αυτή η διάσταση κατά την άποψη μου ήταν και είναι το μεγαλείο της ενοποίησης και της δημιουργίας της ΑΕΚ , μιας ενότητας κοινωνικής , ψυχολογικής και φιλοσοφικής. Η κοινωνική διαφοροποίηση, μέσα από την ένωση δύο Ποδοσφαιρικών Σωματείων, του ΠΟΛ και της ΕΠΑ, απέδειξε την προβλεπτικότητα , την διορατικότητα, υπευθυνότητα, αποφασιστικότητα και όραμα των δύο ηγετών Ντίνου Λευκαρίτη και Φοίβου Βωβίδη και των πιστών συνεργατών τους, ότι μέσα από κοινές συνέργειες ,δυνάμεις και προσπάθειες, δίνουν στην κοινωνία πρόοδο ανάπτυξη και ευημερία. Η πορεία της ΑΕΚ δίνει σ’ όλους τους Λαρνακείς υπερηφάνεια και ικανοποίηση και στην νέα γενιά ένα ιστορικό γεγονός μεγάλης συναισθηματικής και ψυχολογικής αξίας και προοπτικής. Θεωρώ ιστορικά ότι παρ’ όλες τις τεράστιες προσπάθειες όλων για στήριξη στο νέο δημιούργημα της ΑΕΚ, υπήρχαν μερικές εστίες αμφισβήτησης και αρνητισμού.
Η κατάκτηση του πρώτου τίτλου της Ιστορίας της ΑΕΚ, του Κυπέλλου Κύπρου το 2004, λειτούργησε σαν βάλσαμο και καταλύτης, αποφασιστικός στην περετέρω κατανόηση πλέον της αναγκαιότητας και των πλεονεκτημάτων της ενοποίησης.
Κατέχω γεγονότα, μαρτυρίες και πληροφορίες για την ιστορική αλλά και καθοριστική αυτή στιγμή στην πορεία της νέας ομάδας. Η κατάκτηση του Κυπέλλου προσέδωσε νέα δυναμική στην ομάδα, ένωσε ακόμα περισσότερο τους Λαρνακείς και επηρέασε θετικά την περαιτέρω πορεία της νέας ενοποιημένης ομάδας της ΑΕΚ.
Με την κατάκτηση του Κυπέλλου το 1994 , επήλθε ψυχολογική ηρεμία και ανάταση, πλημμύρισε η υπερηφάνεια και ο ενθουσιασμός στην πόλη και η διχόνοια , οι αρνητισμοί και οι αντιδράσεις σταμάτησαν. Μεγάλο έπαινο για την ενοποίηση και την δημιουργία της ΑΕΚ δικαιούνται οι πρωτοπόροι εμπνευστές και εραστές της ενοποίησης, Ντίνος Λευκαρίτης και ο αείμνηστος Φοίβος Βωβίδης και οι πιστοί συνεργάτες τους και συμπαραστάτες στο δύσκολο έργο τους. Οι δύο Λαρνακείς ηγέτες , πρόσωπα σεβαστά στην πόλη με επιρροή και καταξίωση. Δύο φωτεινά παραδείγματα ηγετών με πίστη αφωσίωση και αποφασιστικότητα στις δύσκολες στιγμές. Θεωρώ ότι η επιμονή τους και οι αγωνιώδεις προσπάθειες τους , μαζί με τους συνεργάτες τους, κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα τεράστιο επίτευγμα. Για την δημιουργία της ΑΕΚ Λάρνακας πρέπει να νοιώθουν υπερήφανοι, πλήρεις και δικαιωμένοι. Η ΑΕΚ ήταν γέννημα της ανάγκης και της αποφασιστικότητας και ήταν η απάντηση στην μιζέρια και στην οπισθοδρόμηση.
Εκεί στην αίθουσα της εκδήλωσης , αντίκρυσα τον φίλο Ντίνο Λευκαρίτη, να εξιστορεί το οδοιπορικό των προσπαθειών για την ενοποίηση. Βαθιά συγκινημένος, με δάκρια στα μάτια, όπως και σε όλους μας, έβλεπα νοερά τον Φοίβο Βωβίδη αγκαλιασμένο με τον Ντίνο Λευκαρίτη , να αναφωνούν Νενικήκαμεν!
Παρ’ όλο ότι η κοινωνία της εποχής εκείνης ήταν ακόμα συντηρητική , υπήρξαν οι ηγετικές μορφές για να βγουν μπροστά για μια μεγάλη αλλαγή. Για να επιτύχει η μεγάλη αυτή αλλαγή και η ενοποίηση, πρώτιστα έπρεπε η ποδοσφαιρική ομάδα να έχει καλό ξεκίνημα, με επιτυχίες. Διότι μια ισχυρή παράμετρος και υπόσχεση της ενοποίησης ήταν η δημιουργία ισχυρής ομάδας με πρωταγωνιστικούς στόχους και επιδιώξεις. Δεν υπάρχει σε τέτοιας μορφής κοινωνικά γεγονότα, ή ανάλογη υπομονή. Οι μεγάλες αλλαγές χρειάζονται αντοχή, υπομονή και επιμονή. Χρειάζονται επιτυχίες. Οι Κύπριοι, ως λαός είναι πολύ διστακτικοί στις αλλαγές. Είναι εχθρικοί στις διαφοροποιήσεις.
Την περίοδο 1994 – 1995, περίοδος που ξεκινούσε μια νέα πορεία , η ενοποιημένη πλέον ομάδα της ΑΕΚ, υπήρχαν τεράστιες συζητήσεις ποδοσφαιρικές και κοινωνικές μεταξύ των Λαρνακέων και τεράστια δυσπιστία. Χρειάστηκε πάλιν τεράστια προσπάθεια για να συγκολληθούν τα στοιχεία της ενοποίησης. Αφού πέρασε η ομάδα την πρώτη δοκιμασία, η δεύτερη χρονιά ήταν πολύ καλύτερη με πολύ καλή πορεία και βοήθησε στην εμβάθυνση της ενοποίησης. Δόθηκε χρόνος για περεταίρω δέσιμο, ψυχολογική δουλειά και κατανόηση. Θυμούμαι πολύ καλά τις τεράστιες αγωνίες και προσπάθειες, ιδιαίτερα των πρωτεργατών, του Ντίνου Λευκαρίτη και του Φοίβου Βωβίδη.
Οι ποδοσφαιριστές στην πλειονότητα τους βοήθησαν με τις συμπεριφορές και τις ενέργειες τους , ιδιαίτερα οι πιο έμπειροι οι οποίοι σε καθημερινή επαφή στην προπόνηση και αλλού, αγαπημένοι έδιναν το μήνυμα της ενότητας και της προοπτικής. Κυρίαρχο όμως στοιχείο στην περεταίρω εμβάθυνση, την πειθαρχία, και επιτυχία της ενοποίησης αποτέλεσαν ως εκ των θέσεων τους, οι έφοροι ποδοσφαίρου, της νέας ομάδας, Νίκος Αναγνώστου, αρχηγός του Ποδοσφαιρικού Τμήματος, Ανδρέας Θεμιστοκλέους, Νικόλας Μικελλίδης και ο Ηλίας Πιτσιλλίδης, οι οποίοι έδωσαν το καλύτερο τους εαυτό και σε συνεργασία με τους Ντίνο Λευκαρίτη και Φοίβο Βωβίδη, βοήθησαν τα μέγιστα για την επίτευξη του μεγάλου αυτού εγχειρήματος. Όταν οι ποδοσφαιριστές έβλεπαν αυτή την αγάπη, σεβασμό, εκτίμηση και συνεργασία των παραγόντων, οι οποίοι πάντοτε ήταν δίπλα τους, όταν νοιώθουν την ζεστασιά τους , όταν αφουγκράζονται την δικαιοσύνη τους και όταν εισπράττουν την αποφασιστικότητα τους, θεωρώ ότι είναι σημαντικό εργαλείο και ιδανικό στοιχείο παραδειγματισμού και ευθύνης. Ο κόσμος επίσης πλην μερικών εξαιρέσεων συμπαραστάθηκε τα μέγιστα στην υλοποίηση της ενοποίησης και του νέου οράματος.
Μαζί με τους Προέδρους, το Δ.Σ. και τους παράγοντες, ασφαλώς βοήθησε και ο υποφαινόμενος , όχι μόνον προπονητικά αλλά κυρίως ψυχολογικά φιλοσοφικά και παιδαγωγικά. Οι Λαρνακείς είναι γεγονός ότι εισάκουαν τις απόψεις, θέσεις και εισηγήσεις μου, διότι έτρεφαν μια εκτίμηση και σεβασμό στο πρόσωπο μου, λόγο των κοινωνικών μας σχέσεων της ειλικρίνειας μου και της αγάπης μου στην ομάδα.
Ηταν ένα μεγάλο στοίχημα και για μένα ως επαγγελματίας προπονητής, ήταν μια μεγάλη πρόκληση και νοιώθω ευλογημένος και υπερήφανος διότι μου δόθηκε η ευκαιρία να είμαι πρωτογενές μέρος αυτής της υπέροχης διαδρομής και αλλαγής , της ενοποίησης δύο πραγματικά Ιστορικών Σωματείων της ΕΠΑ και του ΠΟΛ και την δημιουργία της ΑΕΚ.
Η ΑΕΚ κουβαλά στις πλάτες της μια υπερήφανη εκατοντάχρονη Ιστορική Πορεία. Η ΑΕΚ το 1994 πήρε την σκυτάλη από δύο μεγάλα Σωματεία , με παρουσία τεράστια και σημαντική. Η ΑΕΚ δεν είναι 30 χρονών ηλικιακά αλλά 100 χρόνων. Είναι η απόγονος, η συνέχεια της Ιστορίας δύο Ιστορικών Συλλόγων, που άφησαν ανεξίτηλη την σφραγίδα τους στον Αθλητισμό και στην κοινωνία της Λάρνακας. Η ΑΕΚ με τους νέους εμπνευσμένους ηγέτες της , τον Πρόεδρο Ανδρο Καραπατάκη και τους σημαντικούς συνεργάτες του, οδηγούν την ΑΕΚ σε πρωταγωνιστική πορεία και σε νέους λεωφόρους. Απολαμβάνουν της αγάπης και της εκτίμησης των Λαρνακέων για το έργο τους, όχι μόνο από τους οπαδούς της ΑΕΚ αλλά από ολόκληρη την Αθλητική οικογένεια της Κύπρου. Ο προγραμματισμός , η οργάνωση, το όραμα, ο σχεδιασμός, η ηρεμία, η νηφαλιότητα, η σοβαρότητα και γενικά η υγεία που διαπερνά τον Οργανισμό της ΑΕΚ, είναι σημαντικά στοιχεία της Ποδοσφαιρικής ΑΕΚ. Ολοι οι Λαρνακείς είναι υπερήφανοι για την ενοποιημένη ποδοσφαιρική ομάδα της ΑΕΚ , είναι αξιοζήλευτη. Ιδιόκτητο κεντρικό γήπεδο, από τα καλύτερα στην Κύπρο. Βοηθητικά γήπεδα και γήπεδα των Ακαδημιών. Σ’ αυτά τα χρόνια δημιουργήθηκαν κτιριακή, ψυχολογική και ποδοσφαιρική υποδομή. Η ΑΕΚ Λάρνακας πραγματικά αποτελεί ένα αθλητικό – ποδοσφαιρικό πρότυπο και στολίδι στον τόπο μας.
Η ΑΕΚ ως ένα σημαντικό κομμάτι και αποτύπωμα της πόλης της Λάρνακας και της κοινωνίας της , δημιουργεί οικονομικότητα και παράγει Αθλητικό Πολιτισμό το οποίο είναι ένα σημαντικό Εθνικό κεφάλαιο. Νοιώθω την ανάγκη να συγχαρώ την διοίκηση της ΑΕΚ για την πολύ καλά οργανωμένη εκδήλωση, τιμώντας την ιστορία της και την καταγωγή της. Τέτοιες εκδηλώσεις είναι αναγκαίες σ’ αυτές τις πολύ δύσκολες εποχές, δίνοντας κυρίως στους νέους μας, χώρο για γνώσεις, για πνευματικά ερεθίσματα και ψυχολογικές ανατάσεις. Σ’ αυτές τις θαμπές και ακραίες εποχές που οι νέοι απομακρύνονται από την ενσυναίσθηση και την ανιδιοτέλεια. Εισήγηση μου προς την Διοίκηση της ΑΕΚ είναι όπως η Ιστορία του Συλλόγου παρουσιασθεί σε όλα τα κλιμάκια και τμήματα των Ακαδημιών Ποδοσφαίρου.
Η εκδήλωση αποτέλεσε ένα ωκεανό συναισθημάτων συγκίνησης αλλά και οραματισμού. Συγχαρητήρια ΑΕΚ. Καλές επιτυχίες . Χρόνια πολλά. Καλό Πάσχα. Καλή Ανάσταση».
Ανδρέας Μουσκάλλης
Προπονητής Ποδοσφαίρου
